W ostatnim czasie bardzo wiele osób zapytało mnie o to, jak wyglądają kartki z atakami dla zawodników. Dostają je siatkarze na odprawach wideo oraz jak wygląda proces ich tworzenia. Dzisiaj Wam o tym opowiem 🙂
Jak wygląda proces tworzenia kartek?
Zapewne wielokrotnie zastanawialiście się po co istnieje funkcja statystyka w drużynie. Jeśli nie czytaliście poprzednich wpisów lub niedostatecznie wyjaśniłem, to mam nadzieję, że dzisiaj się dowiecie 🙂
Tworzenie taktyki zaczyna się od zebrania informacji, czyli przygotowania około ośmiu ostatnich meczów przeciwnika. Czasami nie są to wszystkie ostatnie mecze. Niekiedy pomijamy pewne mecze naszego rywala, jeśli gra z drużyną będącą na innym poziomie sportowym niż my lub mecz był bez walki. W ostatnich wpisach mogliście dowiedzieć się ile zajmuje takie „zbieranie” meczów.
Taktykę zazwyczaj przygotowuje się w bardzo okrojonym gronie. Są to trenerzy i statystyk. Gdy już przychodzi moment jej przygotowania, zazwyczaj na „pierwszy ogień” idą kierunki ataków. Ze zgromadzonych meczów przygotowuję analizy z bardzo szczegółowymi rozpiskami ataków w różnych sytuacjach (ale o tym wszystkim innym razem). 🙂 Na spotkaniu oglądamy wszystkie ataki przeciwników z analizowanych meczów. Bywa tak, że widzimy aż kilkaset ataków jednego zawodnika. Oglądając dostatecznie dużo akcji, możemy zauważyć pewne zależności, które przydadzą się naszym siatkarzom w trakcie meczu. Na przykład w ZAKSIE proces tworzenia kartki z atakami trwał około 5-6 godzin. W tym czasie wybierane są również przykłady najczęstszych kierunków ataków. Dzięki temu zawodnicy na odprawie wideo widzą tylko około 10 ataków każdego typu.
Efektem końcowym może być taka kartka:
Wyciąłem nazwiska siatkarzy, które znajdowały się na czarnym tle, ponieważ jest to po części tajemnica zawodowa. 🙂
O co w tym wszystkim chodzi?
Zazwyczaj kolory odpowiadają rodzajom ataków. Na tej kartce wszystkie informacje (strzałki i teksty) w kolorze pomarańczowym odnoszą się do piłek wysokich. Pierwszy rząd boisk dotyczy głównego atakującego drużyny:
Jest to atak z 2 strefy, który statystycy oznaczają „X6”:
- główny kierunek zaznaczony jest w kolorze niebieskim i jak widzimy, jest to przekątna boiska,
- niebieska strzałka w kierunku 2 strefy, wraz z napisem „vs 1 block” oznacza, że jest to kierunek ataku zawodnika w przypadku, gdy jest tylko jeden zawodnik w bloku,
- przerywana niebieska strzałka do 5 strefy to drugi kierunek w sytuacji, gdy piłka jest komfortowa. Jak widzimy ten atak nie jest do linii, tylko około metr w kierunku środka boiska,
- pozycje obrońców zaznaczone są jako czarne koła z wpisanymi strefami obrońców. Obrońca w 5 strefie ma zatem stać tak jak położone jest koło z białą „5”
- M/2 to informacja dla blokujących. „M” oznacza, że zamykamy kierunek w środek boiska, a „2”- zamykamy skos. Jak możemy wywnioskować, atakujący będzie mógł swobodnie atakować po prostej (do 5 strefy), gdzie czekał będzie nasz obrońca.
Kolorem pomarańczowym zaznaczona jest wysoka piłka z 2 strefy, oznaczana przez nas jako „V6”:
- strzałka pokazuje jaki jest główny kierunek ataku,
- przerywana strzałka to kierunek przemieszczenia obrońcy w strefie 1 do ataku,
- „HB zawsze łapka” – zawsze skaczemy w bloku „M”- zamykając środek boiska,
- „Obrona 1 krok w lewo” – zgodnie z przerywaną strzałką. Jest to zdublowanie informacji,
- „Opóźnione tempo w bloku” – blokujący przed skokiem muszą chwilę odczekać, ponieważ atakujący nie uderza w piłkę od razu, tylko zwleka ułamek sekundy.
Czerwony kolor stanowi odwzorowanie szybkiego ataku z drugiej linii („X8”):
- główny kierunek zaznaczony jest na czerwono. Jest to więc środek boiska i trochę lewo, ale nie do samej linii, 🙂
- czerwona strzałka pokazuje drugi kierunek, który jest rzadziej używany,
- zgodnie z poprzednią grafiką, koła z numerkami to pozycje obrońców,
- „M/1” – „M” skaczemy tzw. łapę, zamykając środek boiska, „1” zamykamy również kierunek po prostej czyli do strefy 5. Łatwo tu dostrzec taktykę: blok zamyka lewą stronę boiska, a obrona koncentruje się na prawej.
Na pomarańczowo tak jak poprzednio piłka wysoka („V8”):
- strzałka po przekątnej (do strefy 1) to podstawowy kierunek ataku,
- strzałka po prostej z napisem „wąska”- ten atak używany jest głównie, gdy wystawiona piłka nie doleciała do antenki i zawodnik atakuje odrobinę bardziej w boisku, niż w poprzednim przypadku,
- „HB standard” – w większości drużyn, standardem przy piłkach wysokich jest skakanie w 3 do bloku i zamykanie całej powierzchni boiska począwszy od prostej. Dzięki temu atakujący musi się mocno natrudzić i zaatakować po skosie,
- „Obrona 1 i 6 daleko” – obrońcy muszą stać bliżej końcowych metrów boiska, gdyż ten zawodnik nie atakuje w 5-6 metr.
- „Uwaga – wąska piłka – linia”- ponownie informujemy (tak jak w drugim punkcie), że jeśli wystawiona piłka jest wąska, to spodziewajmy się ataku po prostej.
Kolor zielony dedykowany jest dla szybkiego ataku z 4 strefy („X5”).
Tak jak wspomniałem, pierwszy rząd dotyczy tylko atakującego. Jeśli czytaliście moje wpisy o ustawieniach, to wiecie, że zawodnicy na tej pozycji atakują tylko w ustawieniu 1. Z tego względu grafika zawiera tak mało informacji:
- zielony trójkąt wskazuje, że zawodnik atakuje po przekątnej boiska i w jego środek,
- „Obrona 5 daleko” oznacza, że nie atakuje po skosie, więc bardziej efektywne będzie stanie na końcu boiska (około 7 metra).
Na pomarańczowo zaznaczona piłka wysoka („V5”):
- strzałka wskazuje na atak po przekątnej, w to samo miejsce gdzie powinni stać obrońca do ataku X5,
- „HB 3 blok – standard” – mimo, że główny kierunek ataku to przekątna, zachowujemy swoją taktykę i przy potrójnym bloku skaczemy zamykając prosta i środek boiska, zostawiając wolny kierunek po skosie.
W rzędzie 2 i 3 znajdują się opisy kolejnych zawodników. Zapewne większość grafik będziecie w stanie odczytać i zrozumieć, jednak jest jeszcze kilka nowych rzeczy:
- „Rozgrywający” przy strzałce – oznacza, że jest to kierunek wykorzystywany w przypadku, gdy w bloku jest niski rozgrywający,
- „Nad 7” przy strzałce – oznacza, że jest to kierunek gdy środkowy idzie na odkę,
- „Kontra” – analogicznie do poprzednich: kierunek tylko w kontrataku,
- „Szuka rąk” – zawodnik nie stara się trafić w boisku, tylko wybić piłkę po bloku w aut,
- „HB 2” i „HB 3” – sytuacje kiedy do piłki wysokiej (HB) skacze 2 lub 3 blokujących.
Mam nadzieję, że chociaż odrobinę uchyliłem Wam rąbka tajemnicy. Jeśli macie jakiekolwiek pytania, to proszę wpiszcie je w komentarzach. W następnym wpisie zajmę się odpowiedzią na nie oraz analizą ostatniego rzędu boisk, które jak widzicie, wyglądają odrobinę inaczej.
Jakiego programu używasz do tworzenia kartek z atakami zawodników? 🙂
Jak dokładnie wyglądały u Was odprawy video? Wyobrażam to sobie tak, że w ciągu tych 30-60 minut jeden z trenerów (nie wiem czy Ty jako statystyk również?) prowadzicie wykład i rozdajecie zawodnikom gotowe materiały. Jednak wiemy, że mogą oni zapamiętać bardzo ograniczoną ilość informacji w ciągu takiej odprawy. Jak więc egzekwujecie od nich tak dokładną wiedzę o kierunkach ataków przeciwników? Wiadomo, że są to dorośli ludzie, więc nie powiecie im, że mają się tego nauczyć w domu, a jutro zrobicie sprawdzian 🙂 Jak wygląda Wasze spojrzenie na tą kwestię? Z kierunkami zagrywki myślę, że jest o tyle łatwiej, że wiadomo kto, kiedy będzie zagrywał i taką informację możecie przekazać zawodnikom przed jej wykonaniem, jednak z atakiem nigdy nie wiadomo kto będzie atakował, więc zawodnicy są zdani jedynie na to co zapamiętali z odprawy i ewentualnie mogą dostać od trenerów informację zwrotną po akcji jak powinni się zachować?
Jeszcze jedno pytanie, może tylko pośrednio związane z tym postem. Jak wyglądał w ZAKSIE stosunke gry opcją w bloku do czytania gry w bloku? Myślę tutaj o całym procesie podjęcia takiej decyzji, że jednego atakującego odpuszczamy w bloku i przesuwamy się do pozostałych. Taka decyzja wychodzi od Ciebie? Korzystasz z analizy dystrybucji ataku w poszczególnych rotacjach po przyjęciu pozytywnym? Bardzo interesuje mnie ten temat, jeśli chciałbyś go szerzej rozwinąć, jak wygląda to od podstaw, to byłbym wdzięczy 🙂