Czym jest system challenge?

Kilka dni temu na stronach VIS Polska znalazłem podsumowanie sezonu 2019/2020 PlusLigi i LSK. Była tam tabela informująca o systemie challenge i liczbie wideoweryfikacji, o które prosili trenerzy drużyn. Korzystając z okazji postanowiłem przybliżyć czym jest system challenge i co można zweryfikować za jego pomocą. Przedstawię także kilka ciekawych liczb z sezonów 2019/2020 oraz 2018/2019.

O systemie challenge

Zasady systemu challenge, o którym piszę miały zastosowanie w sezonie 2019/2020 zarówno w rozgrywkach PlusLigi, jak również Ligi Siatkówki Kobiet. Każdy zespół mógł dwukrotnie w secie poprosić o weryfikację decyzji sędziego. Jeśli była uzasadniona i decyzja sędziego została zmieniona, zespół utrzymywał tę samą liczbę szans. Jeśli sprawdzanie nie przyniosło zmiany wyniku, a sędzia spotkania dobrze ocenił sytuację, liczba możliwych weryfikacji zmniejsza się o jedną. Trenerzy muszą jednak pamiętać o tym, że prośba o challenge musi nastąpić „niezwłocznie po zakończeniu wymiany”. Dlatego właśnie wielokrotnie widzieliśmy jak sędziowie nie pozwalali na weryfikację. O użycie systemu challenge może poprosić także sędzia prowadzący spotkanie, jednak musi to zrobić przed podjęciem decyzji i przyznaniem punktu. Może to zrobić, gdy w secie było już 41. wymian (na przykład po wyniku 21-20), a w piątym secie po 21. przyznanych punktach (np. od 11-10).

Jeśli jeden zespół poprosił o weryfikację i była ona zasadna, zespół przeciwny także może poprosić o weryfikację tej akcji. Musi  jednak odnosić się do wcześniejszego momentu niż dotychczas weryfikowany. Żaden zespół nie może natomiast poprosić o dwa challenge dotyczące jednej wymiany. Często zdarza się, że gracze tego samego zespołu wskazują na dwa różne błędy popełnione przez przeciwników. Wtedy nie zazdroszczę trenerowi, bo ma tylko jedną szansę na weryfikację.

Wszyscy oglądając mecze widzieliśmy jak po prośbie o weryfikację, do monitora podchodzi drugi sędzia oraz pan w garniturze. Ten pan to komisarz meczu. I tutaj ciekawostka z regulaminu: „Challenge obserwuje na monitorze SII oraz biernie komisarz zawodów (bez prawa jakiejkolwiek sugestii z jego strony, w tym wyrażania gestami, mimiką twarzy lub słownie akceptacji lub jej braku w zakresie decyzji podejmowanej przez sędziów)”. Przyjrzyjcie się dokładnie, czy komisarze spełniają ten punkt. Moim zdaniem mimowolnie wyrażają pewne emocje.

Co można zweryfikować?

Przechodząc do sedna systemu challenge, weryfikacja może dotyczyć:

  • oceny miejsca styku piłki z boiskiem, czyli oceną czy piłka spadła w boisku, czy już poza nim (tzw. aut). Ponadto zweryfikować można czy piłka w ogóle miała kontakt z podłożem, jeśli nie, to niepotrzebnie przerywano akcję;
  • czy piłka dotknęła antenki, co jest oczywistym błędem popełnionym przez osobę, która uprzednio dotknęła piłki;
  • zawodnika dotykającego siatki (jest to błąd);
  • zawodnika dotykającego antenki (również błąd);
  • dotknięcia lub przekroczenia linii środkowej boiska;
  • sprawdzenia czy gracz dotknął linii bocznych (w momencie wykonywania zagrywki);
  • czy gracz linii obrony przekroczył linię ataku (3 metra) w momencie wykonywania ataku;
  • umiejscowienie libero wystawiającego sposobem górnym, po której nastąpił atak (o tym więcej w e-booku, który już niebawem będzie dostępny!);
  • kontakt piłki z blokiem;
  • liczby odbić (zespół dotknął piłkę więcej niż trzy razy lub jeden gracz miał dwa następujące po sobie dotknięcia);
  • czy gracz był w przestrzeni drugiego zespołu (co jest oczywistym błędem)

Podczas przeprowadzania weryfikacji, sędzia może sprawdzać występowanie także innych błędów, nawet tych niewymienionych w powyższych punktach i na tej bazie podejmować ostateczne decyzje. Jeżeli wymiana została niesłusznie przerwana, podejmuje decyzję o nieprzyznaniu punktu żadnemu zespołowi i akcje rozgrywamy od początku. Gdy sędzia nie potrafił dokonać jednoznacznej oceny, nie może zmienić wcześniej podjętej decyzji, a zespół wnioskujący o weryfikację utrzymuje tę samą liczbę dostępnych próśb, które miał uprzednio. Jeśli technicznie istnieje taka możliwość, to zapis wideo może być pokazany na telebimie w hali, jednak poza tym, dalsze prezentowanie wideo jest zabronione (sic!). Nie wiem dlaczego, ale tak jest…

Wyniki weryfikacji challenge

Po każdym sezonie wydawane jest podsumowanie sezonu PlusLigi oraz Ligi Siatkówki Kobiet, które można znaleźć na ich stronach. W męskiej lidze w sezonie 2018/2019 poproszono o 1360 weryfikacji, a rok później 1293. Ta różnica wynika zapewne z braku końcowej fazy rozgrywek. W LSK poproszono kolejno o 141 i 924. Jest to ogromny skok, ponieważ w zeszłym sezonie jeszcze nie był on wprowadzony na stałe.  Ciekawostką jest, że w poprzednim sezonie aż trzy zespoły nie skorzystały z możliwości weryfikacji (Piła, Legionowo, Ostrowiec).

Powyższy wykres pokazuje ile procent weryfikacji zostały wygranych, a ile przegranych przez zespoły wnioskujące. Okazuje się, że tylko 1/3 próśb było zasadnych i spowodowało zmianę decyzji. Chyba najbardziej zaskakuje to, że nie zmienia się to ani w stosunku sezon do sezonu, ani nie ma różnicy między PLS, a LSK. Sędziowie zazwyczaj mają rację!

Suma weryfikacji i ilość wygranych

Poniższy wykres pokaże różnice w ilości przeprowadzonych weryfikacji. Okazuje się, że najmniej, tylko 62 prośby wyraziły ZAKSA Kędzierzyn-Koźle oraz Jastrzębski Węgiel, a najwięcej, bo aż 131 GKS Katowice. Różnice mogą wynikać z preferencji i pewności trenerów, ale także ilości rozegranych setów, których GKS rozegrała najwięcej, bo aż 104 (czyli 14 więcej niż ZAKSA i 16 niż Jastrzębie). Dla porównania dodam, że w zeszłym sezonie największy procent „trafień” miała ZAKSA (47,62%), a najmniejszy Jastrzębski Węgiel (26,85%).

A teraz spójrzmy także poniżej, na wykres przedstawiający procent wygranych weryfikacji. Jest to w mojej ocenie istotniejsza informacja niż ta poprzednia. Okazuje się, że Warszawa i Radom brylowały w słuszności swoich decyzji. Ten pierwszy zespół miał ponad połowę słusznych trafień, a drugi 42%. Najmniej, bo tylko 19% mieli Zawiercianie, a nieco lepiej Gdańsk z wynikiem 21%.

W tegorocznej Lidze Siatkówki Kobiet, największą skuteczność miała drużyna ENEA PTPS Piła (aż 58%), najmniej (23%) ŁKS Commercecon Łódź.

E-book

Wspomniałem już o e-booku, który jest właśnie na ukończeniu. Będzie dedykowany wszystkim tym, którzy chcą się dowiedzieć czegoś nowego o siatkówce i z większym zaciekawieniem oraz zrozumieniem przeżywać mecze tej dyscypliny. W nim między innymi o tym, kiedy libero może wystawiać palcami, a kiedy nie. Czym są ustawienia i jakie mają zastosowanie, a także jakie mają zadania gracze na poszczególnych pozycjach. Już niebawem więcej szczegółów… Jeśli chcesz być na bieżąco – zapisz się do newslettera. Trzymajcie kciuki!

Na koniec dodam jeszcze, że wszelkie informacje jakie pozyskałem odnośnie zasad systemu challenge pochodzą z Regulaminu Challenge, a zdjęcie które jest okładką tego wpisu pochodzi ze strony plusliga.pl.


Komentarze

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *